VII DÜNYA VE GELENEKSEL DİNLER LİDERLERİ KONGRESİ: MAKUL DİYALOGLARIN KURULMASI

VII DÜNYA VE GELENEKSEL DİNLER LİDERLERİ KONGRESİ: MAKUL DİYALOGLARIN KURULMASI

Kazakistan’da VII Dünya ve Geleneksel Dinler Liderleri Kongresine hazırlıklar sona erdi. Etkinliğe, İslam, Hristiyanlık, Yahudilik, Şintoizm, Budizm, Zerdüştlük, Hinduizm vb. temsilcilerinin de aralarında bulunduğu 60 ülkeden yaklaşık 130 uluslararası heyetin katılması bekleniyor.

İlk olarak, dini zirvenin 2021 yılında yapılması planlanıyordu, ancak, koronavirüs pandemisi dolaysıyla ertelenmişti. Şu anda ise, tüm dünyada yaşanmakta olan gergin durumlara rağmen, Kazakistan tarafı bu etkinliği organize etmekten vazgeçmeye niyetli değil. Ayrıca, Kazakistan’ın barışı koruma misyonunun devamı olarak, ülkeler arasındaki siyasi olmasa da en azından dini farklılıkları çözmek için her türlü çabayı göstereceğine inanmak için bir takım nedenler var.

KENDİ YOLUNU İZLE!

Fakat, Kongre’de dinin gündemden küresel sorunların çözülmesi yönünde uzaklaştırılması artık bir yenilik değil. Aslında bu forumun ilk kez 2003 yılında toplandığını, ancak terörizmin artmasının yanı sıra Irak ve Afganistan’daki savaşları da hesaba katan küresel durumun arkasında istenilen birçok şeyi bıraktığını en baştan hatırlatmakta fayda var. Ancak, bu eğilimlerin aksine, ilk Kongre başlatıldı, organize edildi ve sonrasında fiilen geleneksel hale geldi. Aynı masada, Kazakistan’ın başkentindeki Barış ve Uzlaşma Sarayı’nda farklı halkların, inançların ve mezheplerin temsilcileri bir araya geldi. Ve burada sadece manevi ideallerden bahsetmediler.

Kongrenin şu anki gündemi de son derece aktüeldir. Bunlar feci iklim değişikliği ve birçok ülkede hem tıbbi hem de ekonomik hasara neden olan mutasyona uğramış bir virüs ve tabii ki de son zamanlarda COVID pandemisini bile gölgede bırakan jeopolitik güvenlik sorunlarıdır. Yani, dini zirvenin insani politikası aynı kalıyor ve aynı zamanda etnik gruplar, mezhepler ve inançlar arası uyumu sağlaması da amaçlanmaktadır.

– Bu bir görüntü etkinliği değil, modern dünyanın gelişme modelinin organik ve ayrılmaz bir parçası, – deniliyorForum organizatörlerinin notunda.– Dünya Dini Liderler Kongresi, anlaşmazlıkların ve sorunların çözümünde gerçek bir arabulucu haline geldi. Manevi liderlerin görevi, pandeminin şiddetlendiği, iklimin değiştiği, silahlanma yarışının ve kaynaklar için mücadelenin olduğu bir dünyada insanlara doğru ahlaki ve etik koordinat sistemini vermektir.
Dini nitelikte olanlar dadahil olmak üzere, yabancı düşmanlığın küresel yükselişinin arka planına karşı, Kazakistan’ın böyle bir etkinliğin düzenlemesi, modern toplumun radikal kesimi için en azından bir meydan okuma gibi görünüyor. Zirvenin faaliyetleri, uluslararası istikrar ve güvenliğin oluşturulmasının yanı sıra dinin saldırgan siyasi amaçlar için kullanılmasına karşı çıkmayı amaçlıyor.Bu, Kazakistan’ın daha önce de olduğu gibi, barışı koruma politikasına, yani dinden bağımsız olarak herkes için barışı izlediği anlamına geliyor.

BU NASIL OLDU?

Kazakistan Cumhuriyeti başı başına etnik ve dinler arası uyumun nesnel bir örneğidir – ülkede 130’dan fazla etnik grup ve 18 mezhep barış içinde bir arada yaşamaktadır.

– Kazakistan milletler arasında hoşgörü ve barışın bir örneğidir, bu nedenle Dünya ve Geleneksel Dinler Liderleri Kongresi çok önemli ve başarıya ‘mahkûmdur’, -dedi Nur-Sultan Şehri Hahambaşısı ShmuelKarnaukh bir önceki konuşmasında. – Kazakistan, teşkil ettiği örneğiyle, farklı görüşlere, ideolojilere sahip insanların nasıl barış, uyum ve karşılıklı saygı içinde yaşayabileceklerini göstermektedir.

Hahamın dediklerine göre, dünyada bugün meydana gelen olaylar, politikacıların dikkatsizce konuşulan herhangi bir sözünün, dünya çapında önemli bir felaketin tetikleyicisi olabileceğini bir kez daha kanıtlıyor.

– Ve farklı din ve mezheplerin liderlerinin ortak bir masada oturup, – dedi ve şöyle devam etti, – farklı ideolojilere rağmen barış ve karşılıklı saygıdan bahsetmeleri, bu tüm dünyada olumlu bir yankı uyandırıyor.

2003 yılının Eylül ayında düzenlenen I Dünya ve Geleneksel Dinler Liderleri Kongresi, başlangıçta istisnai bir olay oldu – dahaönce, dini liderler arasında bu kadar geniş çaplı bir diyalog yapılmamıştı. Bu girişim dünyada karşılığını buldu ve hem anlaşmazlıkların ve ihtilafların çözümünde, hem de terör ve dini aşırılığa karşı mücadelede etkili bir araç olduğunu açıkça kanıtladı. Bu zirve, gelecekte uyumlu bir dünyanın temeli olarak toplumlarda uyum ve istikrarı sağlamak için ruhani liderlerin ortak eylemleri ilan ettiği genel bir bildirgenin kabul edilmesiyle sonuçlandı.

Yavaş yavaş, forum düzenli bir hal almaya başladı, her üç yılda bir düzenlenmeye başladı ve böylece sistemik sorunların çözümü için çok taraflı bir platform haline geldi.

II Kongrede katılımcılar, daha fazla ortak çalışma ve işbirliği mekanizması olarak ‘Dinlerarası Diyalog İlkeleri’ başlıklı bir belgeyi ve tüm dinlerin ve etnik grupların temsilcilerini kültürel ve dini farklılıklara dayalı çatışmaları önlemeye çağıran ilgili bir bildirgeyi kabul ettiler. III Kongre, hoşgörü konularına ve dinler ve medeniyetler diyaloğunun sürdürülmesine adandı. Görevi laik uluslararası örgütlerle işbirliği yapmak olan Dini Liderler Konseyi de burada kuruldu. IV Kongre çalışmaları sırasında katılımcılar, küresel hoşgörü ve güvenin oluşumuna ve güçlendirilmesine adanmış ‘G-Global’ adlı birleşik/ tek elektronik portal çerçevesinde bir internet kaynağı tanıttılar. V Kongre, katılımcı taraflara çatışmaları durdurmaya ve müzakereler yoluyla şiddeti sona erdirmek ve halkı korumak için anlaşmalar geliştirmeye çağrıda bulunarak, askeri çatışmalar konularına ayrılmıştı. VI Kongre, dünya toplumuna, insanlara ve devletlere barış ve güvenlik çağrısı ile hitap eden bir platform haline gelmiştir.

PAPA’NIN ZİYARETİ

Halihazırda gerçekleştirilecek olan VII Kongreyibaşkalarınabenzersizkılannedir? Öncelikle, Kongrenin onur konuğu ve katılımcısı olarak Papa I. Francis’in hazır bulunacağı gerçeğidir. Bu, mevcutPapa’nınKazakistan’a ilk ziyaretiolacaktır (Dahaevvel, Kazakistan’ısadece Papa II.John Paul 2001 yılındaziyaretetmiştir). Ayrıca, Kongre Sekreterliği tarafından sağlanan bilgilere göre, El-Ezher’in Büyük İmamı Şeyh Ahmed Al-Tayeb’in, Moskova ve Tüm Rusya Patriği Cyrill’in, Kudüs Patriği III Teofilos’un ve farklı ülkelerin her türlü dini mezheplerinin ve uluslararası örgütlerinin başkanlarının katılmaları bekleniyor. Aynı zamanda, Kongre programı çerçevesinde Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri AntonioGuterres’in de Kongrede bir görüntülü mesajı yapması bekleniyor. Kısacası, mevcut uluslararası durumlar göz önünde bulundurulduğunda, bu etkinlik küresel bir boyuta ve yüksek bir seviyeye ulaşıyor.

– Ve, elbette, Kongre bugün hala zor olan siyasi durum bağlamı da dahil olmak üzere insanları ilgilendiren tüm bu konulara değinmeden geçemez,– dedi gazetecilerle yaptığı bir konuşmada, N.NazarbayevDinlerarası ve Medeniyetler Arası Diyaloğu Geliştirme Merkezi Yönetim Kurulu Başkanı Bulat Sarsenbayev. – Günümüzde Ukrayna ve Rusya arasında bir çatışmaya, diğer ülkeler için de geçerli olan yaptırımlara tanık oluyoruz. Tüm bu sorunların sadece Kongre’de değil, toplantı aralarında koridorlarda ve ikili görüşmeler çerçevesinde de gündeme getirileceğini düşünüyorum,– dedi.
İkili görüşmeler konusu daha da ayrıntılı olarak ele almak istenmektedir. Medya, zaten Francis ve Cyril’in Nur-Sultan’da gerçekleşecek toplantıya katılmasının olasılığı hakkında bilgi sızdırdı ve resmi olarak desteklemeseler de ne Vatikan ve de Moskova Patrikhanesi bu bilgiyi yalanlamadı.

Katolik ve Ortodoks Kiliseleri başkanlarının benzer bir toplantısının en son 2016 yılında Küba’da (500 yıldan uzun bir süredir ilk kez!) gerçekleştirildiğini göz önünde bulundurursak, özellikle de arka planda güncel olayları dikkate katarsak önemi ve etkisi küçümsenemez, göz ardı edilemez. Kazakistan tarafsız bölge olarak da çok iyi seçildi – bazı Batı ülkelerinde, Rus Ortodoks Kilisesi başkanınınRusya Federasyonu’nun Ukrayna’daki özel askeri operasyonu sırasında verdiği desteği nedeniyle Patrik Cyrill’in adı yaptırım listelerinde yer almaktadır. Papa ve Patrik’in yaz aylarında Kudüs’te buluşması planlanmıştı, ancak çeşitli nedenden dolayı ertelenmek zorunda kalmıştı.

– Onunla(Cyrill ile – yazarın notu)Eylül ayında Kazakistan’da buluşmayı umuyorum, – dedi Francis daha sonra verdiği medya yorumlarında. – Umarım onu selamlayabilir ve bir papaz olarak onunla biraz sohbet edebilirim.
Rus ‘meslektaşının’ aksine, Vatikan başkanı açık ve net bir barışı koruma pozisyonuna bağlı kalıyor.
– Bizler – Tanrı’nın farklı halklarının çobanlarıyız, – diye defalarca dile getirdi Papa. – Bu yüzden uzlaşı, barış ve ateşkes yollarını aramalıyız.

Eğer böyle bir toplantı (son bin yılda ikinci kere!) gerçekleşecek ise ve dahası sonucu verimli ve etkili olur ise, tüm dünyadaki jeopolitik durumu olumlu yönde etkilemek için her şansa sahiptir.

Kazakistan’ın barışı koruma pozisyonunun, uluslararası düzeydeki otoritesinin ve egemen, barışsever bir devlet olarak yarattığı olumlu imajının, faaliyetleri etnikler, dinler ve inançlar arası ilişkileri sürdürmeyi amaçlayan etkili bir diyalog platformu oluşturmayı mümkün kılması – objektif olarak kabul edilmelidir. Bu potansiyelin ne kadarının mevcut durumu normale dönüştürmek ve küresel jeopolitik krizlerin yıkıcı etkisini azaltmak için ne kadar yeterli olacağını VII Kongre gösterecektir.

HABER: ABDULLAH YİĞİT

FOTOĞRAF KAYNAK: https://religions-congress.org/ru/news/novosti/1621